Chemia kliniczna

Chemia Kliniczna

III rok, kierunek analityka medyczna,

rok akademicki 2023/2024, semestr letni

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Olga Ciepiela

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: Prof. dr hab. Grażyna Sygitowicz

 

Roczny wymiar zajęć:

Wykłady 30 godz.                

Seminaria 15 godz                

ćwiczenia 105 godz.             

 

W roku akademickim 2023/2024 – w zależności od sytuacji epidemiologicznej w Polsce - wykłady i seminaria będą odbywały się w salach wykładowych gmachu Wydziału Farmaceutycznego WUM, przy ul. Banacha 1, zaś ćwiczenia laboratoryjne - na sali ćwiczeń im. Profesora Leszka Tomaszewskiego, przy ul. Banacha 1.

 

Cel nauczania przedmiotu:

• Zapoznanie Studentów z najczęściej stosowanymi metodami badań laboratoryjnych oraz ich wykorzystaniem w diagnostyce różnych stanów klinicznych.
• Wykształcenie umiejętności posługiwania się biomarkerami laboratoryjnymi oraz w oparciu o systematycznie uaktualniane dane naukowe ich wykorzystanie w codziennej praktyce klinicznej.
• Kształtowanie umiejętności interpretacji uzyskanych wyników oraz oceny ryzyka i monitorowania skuteczności wdrożonego postępowania leczniczego oraz rokowania pacjenta

 

Program:

 

Tematy wykładów:

1. Enzymologia kliniczna – enzymy jako biomarkery
2. Markery uszkodzenia serca i mięśni szkieletowych
3. Ocena funkcji nerek
4. Testy czynnościowe wątroby
5. Ocena zaburzeń profilu lipidowego
6. Ocena zaburzeń gospodarki węglowodanowej
7. Trudności metodyczne oznaczeń parametrów biochemicznych i ich metabolitów metodami immunochemicznymi
8. RNA jako marker diagnostyczny; miRNA – nowe narzędzie diagnostyczne
9. Metody laboratoryjne wykorzystywane w oznaczaniu leków i metabolitów

Tematy seminariów:

1. Medycyna laboratoryjna oparta na dowodach naukowych (EBM)
2. Metody immunochemiczne
3. Ocena wiarygodności wyników, walidacja i autoryzacja
4. Zasady interpretacji stężenia leku i metabolitów, zakresy stężeń leków (w tym w warunkach szczególnych)
5. Kliniczne znaczenie metabolizmu leków: wpływ różnych czynników oraz innych leków na wyniki badań laboratoryjnych

Tematy ćwiczeń:

1. Przegląd podstawowych metod stosowanych w chemii klinicznej.
2. Metody oznaczania parametrów gospodarki lipidowej.
3. Metody oznaczania parametrów gospodarki węglowodanowej.
4. Metody oznaczania azotu pozabiałkowego, badania klirensowe.
5. Enzymologia kliniczna – oznaczanie aktywności enzymów.
6. Hemoglobina oraz produkty jej degradacji.
7. Bilirubina i jej frakcje, kwasy żółciowe.
8. Metody oznaczania wybranych parametrów gospodarki wodno-elektrolitowej oraz mineralnej.
9. Kontrola jakości badań laboratoryjnych.
10. Metody ilościowego oznaczania białek.
11. Elektroforetyczny rozdział białek.
12. Metody izolacji RNA z materiału laboratoryjnego.
13. Oznaczanie stężenia leków i metabolitów – metodą HPLC.
14. Zakres stężeń terapeutycznych badanych leków - interpretacja wyników.
15. Zaliczenie – egzamin praktyczny

Podczas zajęć laboratoryjnych (ćwiczeń) Student jest zobowiązany do posiadania fartucha oraz  obuwia na zmianę.

 

Formy kontroli i ocena wyników nauczania:

• Wykład: W1-W6 oraz Seminarium 1-2 – Kolokwium 1
• Wykład: W7-W9 oraz Seminarium 3-5 – Kolokwium 2
• Ćwiczenie: 1-8 - Kolokwium 1

Zaliczenie ćwiczenia obejmuje: Forum dyskusyjne + Kartkówka + Opracowanie szczegółowego raportu z każdego wykonanego ćwiczenia

• Ćwiczenie: 9-14 - Kolokwium 2

Zaliczenie ćwiczenia obejmuje: Forum dyskusyjne + Kartkówka + Opracowanie szczegółowego raportu z każdego wykonanego ćwiczenia

• Zaliczenie praktyczne
• Egzamin testowy

 

Literatura obowiązkowa:

1. Dembińska-Kieć A., Naskalski J. (red.): Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2017.

2. Solnica B., Sztefko K.: Medyczne laboratorium diagnostyczne, metodyka i aparatura. PZWL, Warszawa 2015.

3. Solnica B. (red.): Diagnostyka Laboratoryjna. PZWL, Warszawa 2014.

4. Bal J.: Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

5. Woźniak M. (red.): Chemia kliniczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008.

6. Lewandowska Ronnegren A.: Techniki laboratoryjne w biologii molekularnej. MedPharm Polska, Wrocław 2018.

7. Drewa G., Ferenc T.: Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów. Edra Urban & Partner, Wrocław, 2011.

8. Turner P., McLennan A., Bates A., White M.: Krótkie wykłady Biologia molekularna. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2011.

9. Rajtar-Cynke G. (red.): Farmakologia. Wydawnictwo PZWL, Lublin, 2019.

10. Orzechowska-Juzwenko K.: Farmakologia Kliniczna. Znaczenie w praktyce medycznej. Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2006.

 

Literatura uzupełniająca:

1. Diagnostyka Laboratoryjna – czasopismo wydawane przez PTDL.

2. Diagnosta Laboratoryjny – czasopismo wydawane przez KIDL.