Rok akademicki 2025/2026, semestr letni
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Marzena Iwanowska
Godziny przyjęć studentów uzgadniane na bieżąco w sekretariacie.
Wszystkie informacje przeznaczone dla studentów zamieszczane są na tablicy ogłoszeń na bieżąco.
Zajęcia obejmują 60 godzin, w tym: wykłady 15, seminaria 10, ćwiczenia 30 ECTS = 5.
Seminaria i ćwiczenia - sale ćwiczeniowe Zakładu Medycyny Laboratoryjnej, ul. Banacha 1a
Wykłady –
Forma zaliczenia przedmiotu: Egzamin pisemny w sesji letniej
Celem nauczania Analityki ogólnej jest:
- Zapoznanie się z podstawowymi technikami, stosowanymi w badaniach z zakresu analityki ogólnej.
- Poznanie czynników wpływających na jakość wyników badań laboratoryjnych.
- Zapoznanie się z zasadami pracy w rutynowym laboratorium medycznym.
- Zapoznanie się z zastosowaniem technik analitycznych w medycznym laboratorium diagnostycznym.
- Nabycie umiejętności samodzielnego wykonania i interpretacji wyników badania ogólnego moczu.
- Nabycie umiejętności samodzielnego wykonania i interpretacji wyników badania płynu mózgowo-rdzeniowego.
- Nabycie umiejętności samodzielnego wykonania i interpretacji wyników badania ogólnego płynów z jam ciała człowieka.
- Nabycie umiejętności bezpiecznej pracy w laboratorium.
| Tematy zajęć z Analityki ogólnej II rok Analityki Medycznej | |
| Wykład 1 | Czynniki stanowiące zagrożenie w laboratorium. Podstawowe zasady bezpiecznej pracy w laboratorium, postępowanie po ekspozycyjne przedlekarskie. Podstawowe pojęcia dotyczące kontroli jakości wyników badań laboratoryjnych. AK |
| Wykład 2 | Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. AW |
| Wykład 3 | Badanie płynów z jam ciała. AW |
| Wykład 4 | Mocz jako materiał do badań laboratoryjnych MI |
| Wykład 5 | Rola badania moczu w profilaktyce, diagnostyce i monitorowaniu postępowania medycznego. MI |
| Wykład 6 | Ocena ilościowa elementów morfotycznych krwi, PMR, płynów z jam ciała za pomocą kamer hematologicznych Burkera i Fuchsa-Rosenthala. Technologia pomiarowa w analizatorach zautomatyzowanych. AW |
| Wykład 7 | Badanie ogólne kału. Kierunki badania kału. Badanie na obecność krwi utajonej. Zasada przeprowadzenia badania. Interpretacja wyników badania. Sonda żołądkowa i dwunastnicza. Wskazania i przeciwwskazania do zgłębnikowania żołądka i dwunastnicy. Przygotowanie pacjenta do zgłębnikowania żołądka i dwunastnicy. Badanie czynności wydzielniczej żołądka - badanie pH, kwaśności miareczkowej i obliczenie wartości BAO, MAO i PAO. Interpretacja wyników badania. Badanie soku żołądkowego (cechy fizyczne, chemiczne, skład mikroskopowy). Metody badania motoryki dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, próba z cholecystokininą. Analiza kamieni żółciowych i moczowych. BAL. Badanie plwociny. Badanie kamieni. AK |
| Wykład 8 | Cytomorfologia ginekologiczna. Przygotowanie wymazów ginekologicznych. Podstawowe cechy normalnych i patologicznych komórek zawartych w wymazie ginekologicznym. Płyn owodniowy. Metody pobierania składników płynu owodniowego. Badania biochemiczne i morfologiczne płynu owodniowego. AK |
| Seminarium 1 | Techniki znajdujące zastosowanie w rutynowym medycznym laboratorium diagnostycznym ze szczególnym uwzględnieniem automatyzacji badań z zakresu analityki ogólnej. Podstawy prowadzenia kontroli wewnątrzlaboratoryjnej. MI |
| Seminarium 2 | Zasady przygotowania pacjenta do badań laboratoryjnych. Zasady znakowania i identyfikacji próbek. Przechowywanie i transport próbek. AK |
| Seminarium 3 | Metody wykorzystywane w badaniu ogólnym moczu. Wpływ interferencji na wyniki badania moczu. Dobowa zbiórka moczu. MI |
| Seminarium 4 | Badanie nasienia. Podstawowe parametry ejakulatu, badania morfologiczne. Badania biochemiczne. WZ |
| Seminarium 5 | Płyn stawowy. Metody pobierania płynu stawowego. Kierunki badania płynu stawowego. Skład chemiczny płynu stawowego. Elementy morfotyczne występujące w płynie stawowym i metody ich badania. AW |
| Ćwiczenie 1 | Badanie ogólne moczu ze szczególnym uwzględnieniem standaryzacji badania osadu moczu. MI |
| Ćwiczenie 2 | Zajęcia praktyczne z badania moczu ze szczególnym uwzględnieniem roli pasków testowych. Znaczenie kliniczne wykrywania narkotyków i leków w moczu za pomocą testów paskowych. ZAJĘCIA W PODGRUPACH MI |
| Ćwiczenie 3 | Badanie ogólne moczu ze szczególnym uwzględnieniem mikroskopowej oceny osadu. Metody barwienia osadu moczu. ZAJĘCIA W PODGRUPACH MI |
| Ćwiczenie 4 | Badanie ogólne moczu ze szczególnym uwzględnieniem mikroskopowej oceny osadu. Badanie ogólne płynu mózgowo-rdzeniowego. AW |
| Ćwiczenie 5 | Zajęcia praktyczne z badania płynu mózgowo-rdzeniowego. ZAJĘCIA W PODGRUPACH MMG |
| Ćwiczenie 6 | Zajęcia praktyczne z badania płynów ustrojowych. Rola badania płynów z jam ciała. Pojęcia przesięku i wysięku. Metody ich różnicowania. AW |
| Ćwiczenie 7 | Ocena jakościowa i ilościowa moczu i płynu mózgowo-rdzeniowego. Interpretacja wyniku MI |
| Ćwiczenie 8 | Rola badania kału w różnych patologiach klinicznych. Inny materiał biologiczny (kamienie, ślina, łzy, włosy, nasienie). Badanie kału: makroskopowe, mikroskopowe (wykrywanie skrobi, tłuszczu, włókien mięsnych), chemiczne (wykrywanie barwników żółciowych, chymotrypsyny, krwi utajonej). Zajęcia praktyczne z badania kału. AK |
| Ćwiczenie 9 | Badanie płynu z jamy ciała ze szczególnym uwzględnieniem cytozy. AW |
| Ćwiczenie 10 | Wartości odniesienia i ich znaczenie w interpretacji wyniku. Wpływ wybranych czynników osobniczych na wynik badania laboratoryjnego /zmienność osobnicza, wiek, płeć, rytmy biologiczne/. Wpływ wybranych czynników zewnętrznych na wynik oznaczenia laboratoryjnego /pożywienie, aktywność fizyczna, używki głodzenie/, Standardy przy pobieraniu materiału do badań laboratoryjnych. Czynniki przed analityczne wpływające na wynik badania. Analiza stopnia hemolizy w próbce. Interferencje. Rola i rodzaje antykoagulantów. Obieg materiału i zasady dokumentacji ze szczególnym uwzględnieniem etapu przygotowania próbek do badania (wirowanie, sedymentacja). Wizyta w laboratorium. AK |
Metody organizacji pracy:
Studenci pracują samodzielnie, wykonując praktycznie zadania przewidziane programem.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest udział we wszystkich zajęciach zaliczenie kolokwiów, egzaminu praktycznego oraz egzaminu pisemnego.
Formy kontroli i ocena wyników nauczania:
Zaliczenie wykładów.
Cząstkowe zaliczenia praktyczne i teoretyczne.
Egzamin praktyczny i teoretyczny.
Literatura obowiązkowa:
- Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. A. Dembińska-Kieć, J. Naskalski wyd. 3
- Próbki: od pacjenta do laboratorium. W.G. Guder, S. Narayan, H. Wisser, B. Zawta
- Wydzieliny człowieka. M. Uszyński, K. Worowski
- Dostępne atlasy moczu
Literatura zalecana:
- Diagnostyka laboratoryjna. B. Neumeister, I. Besenthal, H. Liebich
- Diagnostyka laboratoryjna t. 1 i 2. N.A. Brunzel
- Interpretacja badań laboratoryjnych. J. Wallach
- Dostarczane na zajęciach bieżące publikacje